Amaç: Endometriozis prevalansı üreme çağındaki kadınlarda %2-10 arasında değişmektedir. Endometriozis ve infertiliteden muzdarip vakalarda, r-ASRM skorlaması ile pelvis ve üreme organlarının cerrahi değerlendirmesi, klinisyenleri ameliyattan sonra uygun bir yönetim stratejisine yönlendirmez. Bu çalışma, histopatolojik olarak doğrulanmış endometriozisi olan infertil kadınlarda Matriks Metalloproteinaz 9 (MMP 9) düzeylerinin değerini ve EFI skorları ve fertilite prognozunun tahmini ile ilişkisini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntemler: Üniversite hastanesi ortamında yürütülen bu kesitsel çalışmaya histopatolojik olarak doğrulanmış endometriozisi olan otuz dört infertil kadın dahil edildi. Her hastanın yaşı, vücut kitle indeksi, infertilite süresi ve Ca-125, MMP 9 düzeyleri ve revize edilmiş Amerikan Üreme Tıbbı Derneği (r- AFS) ve Endometriozis Fertilite İndeksi (EFI) puanları kaydedildi. İyi fertilite prognozu, EFI puanı ≥7 olarak tanımlandı. Bulgular: EFI puanları, yaş, infertilite süresi, hastalığın şiddeti, Ca-125 ve MMP 9 düzeyleri ile ilişkiliydi. Çoklu doğrusal regresyon analizi, MMP 9'un şiddetli endometriozis ve EFI puanları için bağımsız bir öngörücü olduğunu ortaya koydu. Çok değişkenli lojistik regresyon analizi, MMP 9'un EFI skoru ≥7'yi öngören tek cerrahi olmayan faktör olduğunu ortaya koydu. Sonuç: Daha geniş prospektif çalışmalarla doğrulanırsa, MMP 9 endometriozisli kadınlar için fertilite prognozunun tahmini için umut verici bir serum belirteci gibi görünüyor.

Objectives: The prevalence of endometriosis ranges between 2-10% among reproductive age women. For cases suffering from endometriosis and infertility, the surgical assessment of pelvis and reproductive organs by r-ASRM scoring does not guide the clinicians to an appropriate management strategy after surgery. This study aims to reveal the value of Matrix Metalloproteinase 9 (MMP 9) levels in infertile women who have histo-pathologically confirmed endometriosis and its correlation with EFI scores and prediction of good fertility prognosis. Material and Methods: This cross-sectional study conducted in the university hospital settingThirty-four infertile women with histo-pathologically confirmed endometriosis were included. Age, body mass index, duration of infertility, and levels of Ca-125, MMP 9 and, revised American Society of Reproductive Medicine(r-AFS) and Endometriosis Fertility Index (EFI) scoresof each patient were recorded. The good fertility prognosis was defined as an EFI score ≥7. Results: EFI scores were correlated with, age, duration of infertility, severity of the disease, Ca-125 and MMP 9 levels. The multiple linear regression analysis revealed that MMP 9is an independent predictor for severe endometriosis andfor EFI scores. The multivariate logistic regression analysis revealed that MMP 9 was the sole non-surgical factor predicting an EFI score ≥7. Conclusion: If validated by larger prospective trials, MMP 9 seems to be a promising serum marker for prediction of good fertility prognosis for women with endometriosis.

1. Dunselman GA, Vermeulen N, Becker C, Calhaz-Jorge C, D'Hooghe T, De Bie B, et al. European Society of Human Reproduction and Embryology. ESHRE guideline: management of women with endometriosis. Hum Reprod. 2014;29 (3):400-12. [Crossref]  [PubMed] 
2. D'Hooghe TM, Debrock S, Hill JA, Meuleman C. Endometriosis and subfertility: is the relationship resolved? Semin Reprod Med. 2003;21(2):243-54. [Crossref]  [PubMed] 
3. Revised American Fertility Society classification of endometriosis: 1985. Fertil Steril. 1985;43(3):351-2. [Crossref]  [PubMed] 
4. Adamson GD, Pasta DJ. Endometriosis fertility index: the new, validated endometriosis staging system. Fertil Steril. 2010;94(5):1609-15. [Crossref]  [PubMed] 
5. Becker CM, Louis G, Exarhopoulos A, Mechsner S, Ebert AD, Zurakowski D, et al. Matrix metalloproteinases are elevated in the urine of patients with endometriosis. Fertil Steril. 2010;94(6):2343-6. [Crossref]  [PubMed] 
6. Long L, Cao Y, Tang LD. Transmembrane estrogen receptor GPR30 is more frequently expressed in malignant than benign ovarian endometriotic cysts and correlates with MMP-9 expression. Int J Gynecol Cancer. 2012;22(4):539-45. [Crossref]  [PubMed] 
7. Chung HW, Lee JY, Moon HS, Hur SE, Park MH, Wen Y, et al. Matrix metalloproteinase-2, membranous type 1 matrix metalloproteinase, and tissue inhibitor of metalloproteinase-2 expression in ectopic and eutopic endometrium. Fertil Steril. 2002;78(4):787-95. [Crossref]  [PubMed] 
8. Huang HF, Hong LH, Tan Y, Sheng JZ. Matrix metalloproteinase 2 is associated with changes in steroid hormones in the sera and peritoneal fluid of patients with endometriosis. Fertil Steril. 2004;81(5):1235-9. [Crossref]  [PubMed] 
9. Collette T, Maheux R, Mailloux J, Akoum A. Increased expression of matrix metalloproteinase-9 in the eutopic endometrial tissue of women with endometriosis. Hum Reprod. 2006;21(12):3059-67. [Crossref]  [PubMed] 
10. Bostanci Durmus A, Dincer Cengiz S, Yılmaz H, Candar T, Gursoy AY, Sinem Caglar G. The levels of matrix metalloproteinase-9 and neutrophil gelatinase-associated lipocalin in different stages of endometriosis. J Obstet Gynaecol. 2019;39(7):991-5. [Crossref]  [PubMed] 
11. Cook AS, Adamson GD.The Role of the Endometriosis Fertility Index (EFI) and Endometriosis Scoring Systems in Predicting Infertility Outcomes. Curr Obstet Gynecol Rep. 2013;2:86-194 [Crossref] 
12. Boujenah J, Hugues JN, Sifer C, Cedrin-Durnerin I, Bricou A, Poncelet C. Second live birth after undergoing assisted reproductive technology in women operated on for endometriosis. Fertil Steril. 2016;105(1):129-33. [Crossref]  [PubMed]