Amaç: Adolesan dönemin en çok karşılaşılan problemlerinden birisi hiperandrojenizmdir ve en sık karşımıza çıkan klinik şekli polikistik over sendromudur (PKOS). Adolesanların pubertenin normal basamakları sırasında hiperandrojenizm ile örtüşen klinik bulgularla başvurabilmesi nedeniyle bu durum etiyolojinin belirlenmesinde klinik güçlük yaratmaktadır. Gereç ve Yöntemler: Hiperandrojenizm şikayetleri ile çocuk endokrinoloji kliniğine başvuran 13-17 yaş arası 300 adolesan olgu çalışmaya dahil edildi. Olgulardan ayrıntılı öykü alındıktan sonra antropometrik değerlendirme ve fizik muayeneleri, Ferriman-Gallwey skorlaması (FGS) hiperandrojenizm bulguları değerlendirildi. Menarşın 3-5. günleri arasında biyokimyasal ve hormonal parametreler alındı. Suprapubik pelvik ultrasonografi ile over boyutları ve morfolojisi değerlendirildi. Hiperandrojenizm kriterlerini sağlayan olgulara standart doz ACTH uyarı ve LHRH’ya 17-OHP yanıtı testleri yapıldı. Obez olgularda metabolik sendroma yönelik insülin direnci, IR-HOMA ve OGTT değerlendirildi. Bulgular: 42 olgunun 36’sında adet düzensizliği, 29’unda hirşutismus mevcuttu. 5 olguda bazal 17-OHP, 21 olguda androstenedion, 10 olguda 17-OHP ve androstenedion düzeyleri yüksek saptandı. 27 olguda pelvik USG PKOS ile uyumluydu. Yapılan uyarı testinde bazal 17-OHP yüksek olan 15 olgunun 7’sinde fonksiyonel adrenal hiperandrojenizm (FAH) saptanırken, bazal androstenedion düzeyi yüksek olan 29 olgunun 19’unda fonksiyonel overyan hipernasrojenizm (FOH) saptandı. Pelvik USG’de PKOS görünümü mevcut olan 27 olgunun 17’sinde FAH ya da FOH mevcutken, pelvik USG’si normal olarak değerlendirilen 15 olgunun 12’sinde FAH ya da FOH saptandı. 5 obez ve 3 fazla kilolu olguda FOH, 4 fazla kilolu olguda FAH ve FOH, 1 fazla kilolu olguda FOH mevcuttu. Obezitesi olan 2 olguda insülin direnci mevcuttu ve bu olgularda FOH tespit edildi. Sonuç: Bu bulgular ışığında; bazal hormonal değerlendirme ya da pelvik USG’nin tek başına PKOS’u telkin etmede yeterli olmadığı, uyarı testlerinin PKOS tanısı için en doğru ve güvenilir yöntem olduğu ve hastanın uzun vadedeki tedavi planını yönlendirmesi bakımından son derece önemli olduğu kanaatine varıldı.

Objective: One of the main problems in adolescent period is hyperandrogenism. Polycystic ovary syndrome (PCOS) is the most common cause of hyperandrogenism in this age group. Since adolescents may develop hyperandrogenism symptoms during normal pubertal development, etiologic evaluation is challenging. Material and Methods: 300 adolescents who attended pediatric endocrinology department with complaint of hyperandrogenism were involved in the study. Detailed history was taken. Anthropometric and physical evaluation, Ferriman-Gallewey scores (FGS) and findings of hyperandrogenism were evaluated. Hormonal and biochemical parameters were taken at 8:00 AM on 3-5. days of menstrual period. Ovarian size and morphology was evaluated via pelvic ultrasonography. ACTH stimulation test and 17-OHP response to LHRH were done to the patients who were diagnosed hyperandrogenism. In obese patients, insulin resistance, HOMA-IR and OGTT were performed in order to evaluate metabolic syndrome. Results: Among 42 patients, 36 patients had menstural disorders and 29 patient had hirsutismus. 5 patient had high basal 17-OHP, 21 patients had high androstenedion, 10 patients had high 17-OHP and androstenedion levels. Pelvic USG of 27 patients showed PCOS morphology. Stimulation tests were performed. Among 15 patients who had high basal 17-OHP, 7 patients diagnosed functional adrenal hyperandrogenism (FAH). Among 29 patients who had high androstenedion, 19 patients diagnosed functional ovarian hyperandrogenism (FOH). Among 27 patients who had PCOS in ultrasonography, 17 patients had FAH or FOH. Among 15 patients with normal ultrasonographic findings, 12 patients had FAH or FOH. 5 obese and 3 overweight patient were diagnosed FOH, 4 overweight patient diagnosed FAH and FOH, 1 overweight patient was diagnosed FOH. 2 patients who were obese also had insulin resistance and FOH. Conclusion: According to our results, basal hormonal evaluation or pelvic ultrasonography alone is not enough for diagnosis of PCOS. We are of the opinion that stimulation tests are the best and most accurate way for diagnosis of PCOS since it guides future treatment protocol of these patients.